آینده سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سهامی و اهرمی؛ فرصت‌ها و چالش‌های پیش رو

به گزارش اقتصادآنلاین،  با توجه به وضعیت فعلی بازار سهام، پتانسیل‌های رشد این بازار در صورت کم شدن نااطمینانی‌ها بسیار زیاد است اما همزمان ریسک‌هایی نیز بازار را تهدید می‌کند. این مسائل، فرصت‌ها و چالش‌هایی برای بازار و صندوق های سرمایه گذاری مرتبط با آن از جمله صندوق‌های سهامی و صندوق‌های اهرمی پدید آورده است.

توضیح مختصر درباره صندوق اهرمی و سهامی

صندوق سهامی دسته‌ای از صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که بیشتر داراییش در سهام سرمایه‌گذاری شده است. در این نوع صندوق‌ها (سهامی کلاسیک)، مدیر صندوق بهترین سهام را برای کسب بازدهی مطابق با استراتژی خود انتخاب می‌کند و با متنوع‌سازی سرمایه‌گذاری در سایر دارایی‌ها، ریسک سرمایه‌گذاری در سهام را کاهش می‌دهد.

صندوق اهرمی نوعی صندوق سرمایه‌گذاری است که در سهام سرمایه‌گذاری می‌کند اما ساختار متفاوتی دارد. این صندوق‌ها به دلیل ماهیت و ساختار خاص خود، تاثیر بیشتری از تغییرات بازار می‌پذیرند. این صندوق از دو نوع واحد ممتاز و عادی تشکیل شده است. دارندگان واحدهای ممتاز از منابع واحدهای عادی استفاده می‌کنند و هزینه‌ای بابت آن می‌پردازند. علاوه بر ریسک‌های بازار، همین مساله روی بازدهی آنها تاثیر می‌گذارد. اگر بازار صعودی باشد، صاحبان واحدهای ممتاز این صندوق‌ها بیش از بازار و متناسب با ضریب اهرمی و تقاضایشان بازدهی دارند و اگر بازار نزولی باشد، بیشتر از بازار و متناسب با ضریب اهرمی و تقاضایشان افت دارند. این در حالی است که واحدهای عادی همانند صندوق درآمد ثابت هستند و سود کم‌ریسک دریافت می‌کنند.

نوسانات زیاد بازار سهام در یک سال گذشته، روی صندوق‌های اهرمی تاثیر بیشتری گذاشت. این صندوق‌ها که از سال ۱۴۰۳ تا فروردین و اوایل اردیبهشت سال ۱۴۰۴ به خوبی معامله می‌شدند و با تقاضای مناسبی از سوی افراد حقیقی رو‌به‌رو بودند، در ماه‌های بعد روز‌های سختی را تجربه کردند. بازدهی برخی از این صندوق‌ها از ابتدای سال ۱۴۰۳ تا پایان فروردین بیش از ۱۰۰ درصد بود که رقم قابل توجهی است و افراد را برای تجربه مجدد و کسب چنین سود احتمالی وسوسه می‌کند. با این حال، وضعیت این صندوق‌ها از اوایل اردیبهشت نامساعد بوده است. از اوایل اردیبهشت تا نیمه مرداد امسال این صندوق‌ها با افت بیش از ۴۰ درصدی رو‌به‌رو شدند که افت چشمگیری است و به خصوص برای کسانی که دیر وارد این صندوق‌ها شده بودند، هزینه داشته است. صندوق‌های سهامی هم که برای افرادی با دانش یا زمان کمتر خوب بودند، در ماه‌های اخیر با مشکل خروج پول دست به گریبان هستند.

فرصت های پیش روی صندوق سهامی و اهرمی

صندوق‌های اهرمی و سهامی هر کدام فرصت‌هایی در شرایط فعلی بازار دارند. افت چشمگیر بازار سهام و رسیدن به کانال 2.5 میلیون واحدی در کنار گزارش‌های عملکرد خوب بسیاری از شرکت‌ها در ماه‌های اخیر، باعث شده است تا بسیاری از سهام اکنون در قیمت ارزنده قرار بگیرند. اتفاقی که می‌تواند در صورت کاهش ریسک بازار بازدهی خوبی برای آنها در پی داشته باشد. صندوق‌های اهرمی علاوه بر همین موضوع، دچار حباب منفی چشمگیری هم هستند که در صورت بازگشت اعتماد و ثبات نسبی بازار این میزان را نیز جبران می‌کنند. بنابراین اهرمی‌ها در صورت بهبود وضعیت بازار پتانسیل بیشتری برای صعود دارند.

در حال حاضر به نظر می‌رسد وضعیت صندوق‌های اهرمی نسبت به ماه‌های اخیر بهتر شده است. مقایسه میانگین ماهانه سرانه خرید و فروش صندوق‌های اهرمی از ابتدای سال نشان می‌دهد که هرچند بازار به طور کامل بهبود پیدا نکرده و ارزش معاملات کل بورس پایین است اما اختلاف سرانه خرید و فروش در حال کمتر شدن است. مجموع ورود پول به صندوق‌های اهرمی نیز پس از دو ماه منفی بودن در خرداد و تیر ماه تا نیمه اول مرداد مثبت بوده است. این موارد نشان‌دهنده بهبود وضعیت در تمام نمادهای صندوق اهرمی بازار است.

این در حالی است که صندوق‌های سهامی و مختلط پس از فروردین ماه صرفا شاهد خروج پول بوده‌اند و در مجموع ماه شاهد ورود پول نبوده‌اند. با این حال، میانگین سرانه خرید و فروش افراد در صندوق‌های سهامی و مختلط هم در حال بهبود هستند. 

ریسک های احتمالی پیش رو صندوق سهامی و اهرمی

افت زیادی که صندوق‌های سهامی و اهرمی در ماه‌های اخیر تجربه کرده‌اند، ناشی از ریسک‌هایی مانند جنگ، نااطمینانی‌های اقتصادی و تحریم، ناترازی انرژی موثر بر تولید و موارد دیگری از این قبیل بوده است. مهمترین نااطمینانی در این زمینه مشخص شدن سرنوشت تحریم‌ها و تنش‌های احتمالی مربوط به آن است. مشخص شدن این موضوع که می‌تواند در دو ماه آینده هم ادامه پیدا کند، نقش مهمی در مشخص شدن ریسک‌ها خواهد داشت.

سناریوهای پیش روی صندوق های سهامی و اهرمی

با توجه به شرایط فوق، سه سناریوی کلی پیش روی صندوق‌های اهرمی و سهامی وجود دارد. سناریوی اول باعث رشد بازار می‌شود، سناریوی دوم بازار را نوسانی و در یک محدوده مشخص نگه می‌دارد و سناریوی سوم می‌تواند باعث افت بازار شود. این سه سناریو هر کدام در شرایطی رخ می‌دهند و اثرات متفاوتی روی بازارها دارند.

سناریوی خوشبینانه

این سناریو در شرایطی رخ می‌دهد که ریسک‌های مربوط به جنگ و تشدید تنش‌ها به طرز چشمگیری کاهش پیدا کرده باشد. گشایش در روابط سیاسی یا بهبود فضای اقتصادی می‌تواند باعث شود تا دوباره اعتماد به بورس بهبود یابد. البته این مساله نیاز به بهبود در شرایط تامین انرژی و همین طور گزارش‌های خوب عملکرد شرکت‌ها دارد. در این شرایط صندوق‌های اهرمی می‌توانند گزینه بسیار خوبی باشند.

سناریوی میانه و ابقای شرایط فعلی

در این سناریو، با برقراری شرایط فعلی، نرخ بهره واحدهای صندوق‌های اهرمی پابرجا می‌ماند و سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها تنها جنبه نوسان‌گیری آن هم در بازه بسیار کوتاه‌مدت پیدا می‌کند. در این وضعیت صندوق‌های سهامی با مدیریت و انتخاب سهام مناسب می‌توانند گزینه بهتری نسبت به صندوق‌های اهرمی باشند.

سناریوی بدبینانه

در این سناریو ریسک‌های فعلی همچنان برقرارند یا حتی تشدید شده‌اند. این وضعیت برای سرمایه‌گذاری در سهام و به خصوص اهرمی‌ها مناسب نیست.

نقش سرمایه‌گذاران در این آینده چیست؟

سرمایه‌گذاران در این شرایط باید به وضعیت بازارها توجه داشته باشند. اگر ریسک‌پذیری زیاد بالا نباشد بهتر است صندوق سهامی انتخاب شود. همچنین در شرایطی که سناریوی خوشبینانه رخ ندهد، صندوق‌های سهامی یا حتی سایر دارایی‌ها مانند صندوق درآمد ثابت و صندوق طلا بهتر از صندوق‌های اهرمی هستند. برعکس، هنگام صعود بازار و پذیرفتن ریسک بالا صندوق اهرمی بسیار گزینه مناسبی است.