تحقق دانشگاه کارآفرین نیازمند اصلاح زیرساخت‌های نظام آموزش عالی

به گزارش خبرنگار مهر، بیست و ششمین جشنواره تحلیل از پژوهشگران، فناوران و نوآوران برگزیده کشور که امروز سه‌شنبه ۲۵ آذرماه با حضور حسین سیمایی صراف، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، سید مهدی ابطحی سرپرست معاونت پژوهشی وزارت علوم و صمد نژاد ابراهیمی، مدیر کل سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی امور پژوهشی وزارت علوم در دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد، گفت: دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و پارک‌های علم و فناوری کشور توسط مجموعه‌های مختلف بالادستی و ساختارهای نظارتی مورد پرسش قرار دارند. و این نهادها در مورد حفظ و ارتقای جایگاه دانشگاه‌ها، مرجعیت علمی کشور، پاسخ به نیازهای کشور در مورد دانشمند پروری، تاب‌آوری صنعتی، دفاع، امنیت غذایی، امنیت شبکه و پدافند غیرعامل، توجه به کلان روندها، فناوری‌ها نوظهور، تربیت نیروی انسانی خلاق و کارآفرین و نقش آفرینی در دیپلماسی علمی مورد پرسش قرار می‌گیرند.

وی افزود: این خواسته‌ها به معنی وجود ظرفیت در مجموعه آموزش عالی کشور است، هرچند گاهی شکل این خواسته‌ها اعتراضی باشد. خود دانشگاه‌ها هم به دلیل حفظ رقابت و موقعیت در نظام‌های رتبه‌بندی جهانی به دنبال دستیابی به شاخص‌هایی هستند.

سرپرست معاونت پژوهشی وزارت علوم اظهار کرد: دستیابی به این خواسته‌ها الزامات درون‌دانشگاهی و برون‌دانشگاهی دارد. نیازمند الزاماتی در حوزه‌های پشتیبانی مثل وزارت عتف و البته اقداماتی از سوی مجموعه نظام در قواهای مختلف نیاز دارد.

سرپرست معاونت پژوهشی وزارت علوم به تحلیل روند دانشگاه‌ها در نسل‌های مختلف پرداخت گفت: اگر به تغییر ماهیت دانشگاه‌ها در نسل‌های مختلف توجه نکنیم، ساختارها را فقط به صورت شکلی گسترش داده‌ایم.

وی اظهار کرد: اگر در دانشگاه نسل اول، هیئت علمی یک همه‌چیزدان و یک دانای کل است؛ در دانشگاه نسل دوم گزارش‌دهنده است و در دانشگاه نسل سوم یک مربی است. برای اینکه دانشجو در آموزش مشارکت کند. اگر در دانشگاه نسل اول کشف حقایق مطرح است، در دانشگاه نسل دوم تبیین روابط و در دانشگاه نسل سوم ارزش‌آفرینی هم مورد توجه قرار می‌گیرد.

وی ادامه داد: حتی در مدیریت دانشگاه، اگر رئیس دانشگاه نسل اول یک پیشوا، یک شخصیت معنوی است، در دانشگاه نسل دوم یک آکادمیسین، یک عضو هیئت علمی تمام وقت است و در نسل سوم یک انسان حرفه‌ای است که در تعامل با جامعه اقتصادی، تعامل با جامعه، با سازمان‌های مردم‌نهاد، با نهادهای مالی مختلف، ظرفیت‌ها را برای دانشگاه استفاده می‌کند.

ابطحی خاطر نشان کرد: اینکه ما در کدام مرحله هستیم، در چه مرحله‌ای از دانشگاه قرار داریم، را دانشجویان ما از همه زودتر تشخیص می‌دهند.

وی با بیان اینکه در دانشگاه کارآفرین، در دانشگاه قرن بیست‌ویکم، دانشجویان آموزش و پژوهش را مؤثر در زندگی آینده خودشان می‌دانند و خود را وابسته به این آموزش می‌بینند، گفت: این دانشجویان در تهیه گزارشات علمی اصیل مشارکت دارند، در کلاس پرسشگر هستند و این پرسشگری نسبت به امکانات رفاهی نیست، بلکه نسبت به امکانات پژوهشی دغدغه‌مندند، از اساتید الگو می‌پذیرند.

وی با تاکید بر اینکه دانشجویان تحصیلات تکمیلی شرکای پژوهشی اعضای هیئت علمی تلقی می‌شوند، گفت: دانشگاه آن‌ها را شریک در رتبه‌بندی و در اعتبار جهانی خودش می‌داند. در دانشگاه کارآفرین، دانش‌آموختگان اصلی‌ترین سرمایه برای اشتغال دانشگاه هستند و دانشگاه در مجامع علمی و از ظرفیت دانش‌آموختگان خودش استفاده می‌کند و موضوع دانشگاه‌های برتر، موضوع توسعه ملی خواهد بود. در این دانشگاه‌ها اساتید به اثربخشی خود باور دارند و در نتیجه، محصول این دانشگاه، همه خواسته‌های اسناد بالادستی است.

ابطحی با اشاره به الزامات وزارت عتف، شورای عالی انقلاب فرهنگی، نهادهای علم، وزارت بهداشت، برای راهکارهای رسیدن به چنین دانشگاه‌هایی گفت: زیر ساختارهای نظام آموزشی باید اصلاح شوند. سیاست‌گذاری درست بر پایه توسعه انجام گیرد. توجه به فعالیت‌های شاخص و البته توجه دادن به ایجاد فهم درست از قوانین، حمایت از کارهای شاخص و ایجاد بستر مناسب برای همکاری دانشگاه، از الزامات نهادهای پشتیبان نیاز است.

سرپرست معاونت پژوهشی وزارت علوم با تاکید بر اینکه باید نگاه منافع ملی در کشور حاکم باشد. گفت: نیاز به حمایت دیپلماتیک از شبکه‌سازی علمی، کمک گرفتن از نهاد دانشگاه به‌عنوان مجموعه‌ای مؤثر در توسعه علمی، توجه به نیروی انسانی خلاق در توسعه کشور و استفاده از دانشگاه‌ها در توسعه باید مورد توجه قرار گیرد.