نتایج تازه ترین رتبه بندی شانگهای دانشگاه‌ها اعلام شد

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC)، دکتر محمدمهدی علویان مهر رئیس مؤسسه ISC گفت: رتبه‌بندی شانگهای یکی از معتبرترین رتبه‌بندی‌های جهانی است که نتایج آن توسط دانشگاه شانگهای ژیائوتنگ منتشر می‌شود. این رتبه بندی برای اولین بار در سال ۲۰۰۳، در سطح بین‌المللی منتشر شد و از آن سال به بعد به‌طور سالانه به روز می‌شود.

دکتر محمدمهدی علویان مهر اظهار داشت: در رتبه بندی منتشر شده در سال ۲۰۲۵ شانگهای، ۱۰۰۰ دانشگاه برتر جهان رتبه بندی شده اند که مانند سال گذشته، دانشگاه‌های هاروارد و استنفورد و موسسه MIT از ایالات متحده به ترتیب رتبههای اول تا سوم را از آن خود کرده اند.

رئیس مؤسسه ISC اظهار داشت: در این بین تعداد ۶ دانشگاه نیز از کشور ایران در این رتبه بندی حضور یافته اند. لازم به ذکر است حضور دانشگاه های ایران در این نظام رتبه بندی اولین بار با یک دانشگاه (دانشگاه تهران) در سال ۲۰۰۹ بوده است. نمودار ۱ حضور دانشگاه های جمهوری اسلامی ایران را در ۶ سال اخیر در رتبه بندی شانگهای نشان می‌دهد.

نمودار ۱. حضور دانشگاه های جمهوری اسلامی ایران را در ۶ سال اخیر

وی گفت: در رتبه بندی سال ۲۰۲۵ دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشگاه تهران با کسب رتبه در بازه ۵۰۰-۴۰۱ توانسته‌اند در جمع ۵۰۰ دانشگاه برتر دنیا قرار گیرد و رتبه اول دانشگاه های ایران را از آن خود کنند. دانشگاه تربیت مدرس با قرار گرفتن در بازه رتبه ای ۸۰۰-۷۰۱ دانشگاه سوم ایران در این رتبه بندی محسوب می شود. رتبه سایر دانشگاه ها در جدول یک قابل مشاهده است.

جدول ۱. جایگاه دانشگاه های ایران در نظام رتبه بندی شانگهای ۲۰۲۵

ردیف	نام دانشگاه	۲۰۲۵	۲۰۲۴
۱	دانشگاه علوم پزشکی تهران	۵۰۰-۴۰۱	۵۰۰-۴۰۱
۲	دانشگاه تهران		۵۰۰-۴۰۱
۳	دانشگاه تربیت مدرس	۸۰۰-۷۰۱	۷۰۰-۶۰۱
۴	دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی	۹۰۰-۸۰۱	۷۰۱-۸۰۰
۵	دانشگاه صنعتی شریف		۷۰۱-۸۰۰
۶	دانشگاه علوم پزشکی ایران	۱۰۰۰-۹۰۱	۷۰۱-۸۰۰

وضعیت دانشگاه های کشورهای اسلامی در رتبه بندی جهانی شانگهای ۲۰۲۵

رئیس موسسه ISC گفت: در رتبه بندی شانگهای ۲۰۲۵، تعداد ۵۱ دانشگاه از ۱۰ کشور اسلامی حضور دارند. عربستان سعودی و ترکیه به ترتیب با ۱۳ و ۱۱ دانشگاه و ایران و مصر هر کدام با ۶ دانشگاه بیشترین تعداد دانشگاه را در این رتبه بندی دارند. تعداد دانشگاه‌های سایر کشورهای اسلامی در نمودار ۲ قابل مشاهده است.

نمودار ۲. تعداد دانشگاه های کشورهای اسلامی در رتبه بندی شانگهای ۲۰۲۵

دکتر علویان‌مهر اظهار داشت: به لحاظ بهترین رتبه، دانشگاه King Saud University از کشور عربستان سعودی با رتبهی ۱۵۰-۱۰۱ در رتبه اول دانشگاه های کشورهای اسلامی قرار دارد. جدول ۲ عملکرد دانشگاههای کشورهای اسلامی در رتبه بندی شانگهای ۲۰۲۵ را نشان می دهد.

جدول ۲. بهترین دانشگاه کشورهای اسلامی در رتبه بندی شانگهای ۲۰۲۵

ردیف	نام کشور	بهترین دانشگاه	رتبه
۱	عربستان سعودی	King Saud University	۱۰۱-۱۵۰
۲	ایران	Tehran University of Medical Sciences; University of Tehran	۴۰۱-۵۰۰
۳	مصر	Cairo University	۴۰۱-۵۰۰
۴	ترکیه	Istanbul University	۵۰۱-۶۰۰
۵	قطر	Qatar University	۵۰۱-۶۰۰
۶	مالزی	University of Malaya	۶۰۱-۷۰۰
۷	امارات متحده عربی	Khalifa University	۶۰۱-۷۰۰
۸	لبنان	Lebanese American University	۶۰۱-۷۰۰
۹	پاکستان	COMSATS University Islamabad; University of the Punjab	۷۰۱-۸۰۰
۱۰	مراکش	Hassan II University of Casablanca	۹۰۱-۱۰۰۰

روش شناسی رتبه بندی شانگهای

رئیس موسسه ISC گفت: در رتبه بندی شانگهای دانشگاههایی مورد ارزیابی و رتبه‌بندی قرار میگیرند که دارای برندگان جایزه نوبل، برندگان فیلدز مدال، محققان پراستناد و یا مقالات منتشر شده در نشریات نیچر و ساینس باشند. علاوه بر این، دانشگاههایی که تعداد قابل قبولی از مقالات نمایه شده در نمایه استنادی توسعه یافته علوم نمایه استنادی علوم اجتماعی داشته باشند را نیز شامل می شوند. در مجموع بیش از ۲۵۰۰ دانشگاه در واقع رتبه بندی شده اند و ۱۰۰۰ دانشگاه برتر منتشر شده است.

وی گفت: شانگهای یکی از نظامهای معتبر رتبه‌بندی در سطح بین المللی است. کیفیت آموزش، کیفیت اعضای هیئت علمی، برونداد پژوهشی و عملکرد سرانه، چهار معیار به کار برده شده در نظام رتبه بندی شانگهای است که توسط شش شاخص ارزیابی میشوند. این ۶ شاخص عبارتند از: تعداد فارغ التحصیلان برنده جایزه نوبل یا فیلد مدال، تعداد اعضای هیئت علمی برنده جایزه نوبل یا فیلدز مدال، تعداد محققان پراستناد، تعداد مقالات منتشر شده در نشریات نیچر و ساینس، تعداد مقالات نمایه شده در نمایه‌نامه‌های توسعه یافته علوم و علوم اجتماعی و عملکرد دانشگاهی با توجه به اندازه سازمان.

وی در پایان گفت: منابع گردآوری داده در این رتبه بندی شامل وب سایتهای جوایز نوبل، مدال فیلدز، پایگاه های اطلاعاتی و اطلاعات آماری دولتی است. اطلاعات پژوهشی دانشگاه ها نیز از پایگاه استنادی WOS استخراج می شود. معیارهای رتبه بندی شانگهای ۲۰۲۵ در جدول ۳ نشان داده شده است.

جدول ۳. معیارهای رتبه بندی شانگهای ۲۰۲۵

معیار	شاخص ها	وزن
کیفیت آموزش	فارغالتحصیلان برنده جایزه نوبل و مدال فیلدز	۱۰%
کیفیت اعضای هیئت علمی	اعضای هیئت علمی برنده جایزه نوبل و مدال فیلدز	۲۰%
	پژوهشگران پراستناد	۲۰%
برونداد پژوهشی	مقالات منتشر شده در مجلات ساینس و نیچر	۲۰%
	مقالات نمایه شده در نمایه استنادی علوم و نمایه استنادی علوم اجتماعی	۲۰%
عملکرد سرانه	سرانه عملکرد علمی هر دانشگاه	۱۰%