تمرکز اصلی در قصه‌گویی باید بر روایت باشد

مسلم قاسمی از داوران بخش مدرن و نوآورانه بیست و ششمین جشنواره قصه گویی در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: مسئله اصلی به بحث میان قصه‌گویی و نمایش برمی‌گردد. درست است که قصه‌گویی ماهیتی متفاوت از نمایش دارد، ولی هنگامی که ابزارهایی مثل ماسک یا وسایل دیگر به کار گرفته می‌شوند، روایت به سمت نمایش سوق پیدا می‌کند. هدف ابزارها باید تقویت پیام قصه باشد، اما گاهی این وسایل به جای کمک به روایت، تبدیل به مانعی می‌شوند.

وی افزود: قصه‌گو به جای تمرکز بر زبان، حس و روایت خود، معطوف به استفاده از این ابزارها می‌شود، که این امر مخاطب، به ویژه کودکان، را بیشتر از فضای قصه و رمز و راز آن دور کرده و از تخیل فاصله می‌دهد. البته گاهی ابزارها جنبه‌ای نوآورانه دارند که آن‌ها را «مدرن» می‌نامیم، اما باید پیش از هر چیز متوجه بود که این وسایل باید در خدمت روایت و قصه باشند، نه اینکه اثر را به سمت نمایش و بازیگری پیش ببرند. در غیر این صورت، بهتر است نام دیگری مثل «قصه-نمایش» برای آن انتخاب کنیم، چراکه استانداردهای قصه‌گویی با روایت ساده و حقیقی تعریف می‌شوند.

داور بخش مدرن و نوآورانه بیست و ششمین جشنواره قصه گویی در ادامه گفت: در این شیوه‌نامه به مربیان اجازه داده شده تا نوجوانان از ابزار استفاده کنند، اما لازم است آموزش‌هایی برای نحوه کاربرد صحیح آن‌ها در نقل قصه فراهم شود. این نکته‌ای است که باید به طور جدی به آن توجه کنیم. امسال، برای نخستین بار بخشی از جشنواره قصه‌گویی به این موضوع اختصاص داده شد و شاهد بودیم که در گذشته مربیان و نوجوانان بیشتر بر روایت ساده تکیه می‌کردند و از ابزارهای مختلف اجتناب داشتند.

قاسمی گفت: ظرفیت بسیار خوبی در این بخش وجود دارد، اما باید قبل از هر چیز رویکرد آموزشی را تقویت کنیم. خلاف استانداردهای کمدی یا نمایش‌هایی که گاهی بر فضای قصه تأثیر می‌گذارند، باید بر اصل روایت متمرکز شویم. حتی در گذشته، نقاشان پرده‌خوان نیز بر نقل تاکید داشتند؛ آن‌ها نقش شخصیت‌هایی مثل رستم یا سایر اساطیر را بازتاب می‌دادند، اما وارد بازیگری نمی‌شدند. بنابراین، تمرکز اصلی باید همچنان بر گفتار و روایت باشد.

وی افزود: باید از ظرفیتی که در نوجوانان و مربیان وجود دارد بهره ببریم و آموزش‌های عملی، نه صرفاً تئوری، برای آن‌ها برگزار کنیم. با استفاده از کارشناسانی که با مهارت و تخصص قصه را روایت می‌کنند، می‌توانیم کارگاه‌های عملی راه‌اندازی کنیم تا نسل آینده، قصه‌گویانی قوی شوند. قصه باید قصه بماند و نمایش جای خود را داشته باشد؛ چراکه ورود به هر یک از این عرصه‌ها نیازمند آموزش‌های تخصصی متفاوت است.

عضو هیئت مؤسس بنیاد نمایش کودک ایران در پایان گفت: در پایان لازم است از تمامی مسئولان، مربیان و دست‌اندرکارانی که با تلاش و دلسوزی فرصت رشد کودکان و نوجوانان را فراهم می‌کنند تشکر کنم. قصه‌گویی یک هنر جهانی است و امیدوارم با آموزش‌های مناسب بتوانیم هر سال جایگاه این هنر را تقویت کنیم و فرزندان‌مان را برای آینده‌ای روشن آماده کنیم.