صنعت استخراج بیت‌ کوین از زمان هاوینگ سال ۲۰۲۴ با محیط عملیاتی دشوارتری مواجه شده است: مکانیزمی کلیدی در طراحی پولی بیت‌ کوین که تقریباً هر چهار سال، پاداش بلاک را کاهش می‌دهد تا کمیابی بلندمدت را تضمین کند. در حالی که این فرایند موجب تقویت سختی اقتصادی بیت ‌کوین می‌شود، همزمان با کاهش شبانه‌ی درآمد، فشار فوری بر ماینرها وارد می‌کند.

در سال ۲۰۲۵، این وضعیت به گفته‌ی TheMinerMag «سخت‌ترین وضعیت حاشیه سود در تمام تاریخ» را رقم زد: وضعیتی که در آن درآمدها سقوط کرده و بدهی‌ها افزایش یافته‌اند.

حتی ماینرهای بیت ‌کوینی که در بازارهای عمومی فهرست شده‌اند و از منابع نقدی و دسترسی به سرمایه برخوردارند نیز برای حفظ سوددهی صرفاً از طریق استخراج دچار مشکل شدند. برای تطبیق با شرایط، بسیاری از آن‌ها حرکت به سوی کسب‌وکارهای جایگزین و داده‌محور را تسریع کرده‌اند تا درآمد را تثبیت کرده و از وابستگی بیش از حد به ارزش هش اجتناب کنند.

در رأس این فرصت‌های تازه، هوش مصنوعی و محاسبات با توان بالا قرار دارند: دو صنعتی که از اواخر سال ۲۰۲۲ در پی افزایش چشمگیر تقاضا برای ظرفیت پردازشی، به‌سرعت گسترش یافته‌اند. ماینرهای بیت‌ کوین با دارا بودن زیرساخت‌های کلان برق و خنک‌سازی، در موقعیتی منحصر به ‌فرد برای ورود به این بازارها هستند، چرا که این منابع صرفاً محدود به هش الگوریتم SHA-256 نیستند و قابل بهره‌برداری‌های دیگر نیز می‌باشند.

میانگین هزینه استخراج بیت‌کوین در میان ۱۴ شرکت استخراج‌کننده‌ی عمومی در سه‌ماهه سوم ۲۰۲۵. منبع: TheMinerMag

تا سال ۲۰۲۶، بیت ‌کوین همچنان در چهارمین دوره استخراج خود قرار دارد، دوره‌ای که پس از هاوینگ آوریل ۲۰۲۴ آغاز شده و انتظار می‌رود تا حدود سال ۲۰۲۸ ادامه یابد. با ثابت شدن جوایز بلاک‌ در سطح ۳.۱۲۵ بیت ‌کوین، رقابت شدت گرفته و همین موضوع تغییر رویکرد صنعت به سمت بهره‌وری و تنوع‌بخشی درآمد را تقویت می‌کند.

در ادامه، سه موضوع کلیدی آمده است که انتظار می‌رود صنعت ماینینگ بیت‌ کوین را در سال ۲۰۲۶ هدایت کند.

سودآوری ماینینگ به استراتژی انرژی و کارمزدها وابسته است

هش‌ریت (Hashrate) توان پردازشی‌ای را اندازه‌گیری می‌کند که به امنیت شبکه بیت ‌کوین اختصاص دارد، در حالی که هش‌پرایس (Hashprice) منعکس‌کننده درآمدی است که این توان پردازشی ایجاد می‌کند. این تمایز همچنان در اقتصاد ماینینگ نقش محوری ایفا می‌کند، اما با ادامه کاهش یارانه‌های بلاک، سودآوری به طور فزاینده‌ای تحت تأثیر عواملی فراتر از صرفاً مقیاس پردازش قرار گرفته است.

دسترسی به انرژی ارزان‌ قیمت، همراه با مشارکت در بازار کارمزد تراکنش‌های بیت‌ کوین، اکنون به عامل حیاتی برای ماینرها تبدیل شده است تا بتوانند حاشیه سود خود را در طول چرخه حفظ کنند.

قیمت بیت‌ کوین هنوز هم نقشی نامتناسب و بزرگ در این معادله ایفا می‌کند. با این حال، در سال ۲۰۲۵ آن نوع رشد نمایی و انفجاری که بسیاری در صنعت انتظار داشتند یا معمولاً پس از یک هاوینگ رخ می‌دهد اتفاق نیفتاد.

در عوض، بیت ‌کوین با یک روند تدریجی و پله‌ای به سمت بالا حرکت کرد و نهایتاً در اکتبر از سطح ۱۲۶,۰۰۰ دلار عبور کرد. این‌که آیا این نقطه، سقف چرخه اخیر بود، همچنان سؤال باز باقی مانده است.

در این میان، نوسان‌پذیری تاثیر مستقیم بر درآمد ماینرها گذاشته است. طبق داده‌های TheMinerMag، هش‌پرایس از میانگین تقریبی ۵۵ دلار به ازای هر پتاهش در ثانیه (PH/s) در فصل سوم، به چیزی که نشریه از آن به عنوان «کف ساختاری» یاد می‌کند نزدیک به ۳۵ دلار PH/s کاهش یافته است.

فشارها وقتی بیشتر شد که میانگین هزینه ماین بیت‌ کوین در طول سال ۲۰۲۵ به‌طور پیوسته افزایش یافت و در فصل دوم به حدود ۷۰,۰۰۰ دلار رسید: موضوعی که حاشیه سود اپراتورهایی را که هم‌زمان با افت هش ‌پرایس روبه‌رو بودند، بیشتر فشرده کرد.

این کاهش سودآوری هم‌راستا با یک اصلاح قیمتی شدید در بیت ‌کوین بود که از سقف‌های خود سقوط کرد و در نوامبر به کمتر از ۸۰,۰۰۰ دلار رسید. فشار بر ماینرها ممکن است تا سال ۲۰۲۶ ادامه پیدا کند، به‌ویژه اگر بیت ‌کوین وارد رکود گسترده‌تری شود الگویی که در چرخه‌های قبلی پس از هاوینگ نیز مشاهده شده، هرچند تکرار آن قطعی نیست.

در سه سال گذشته، سودآوری ماین بیت‌کوین بر حسب دلار آمریکا به‌ازای هر واحد توان پردازشی روندی نزولی داشته که نشان‌دهنده فشردگی درآمدها پس از هاوینگ و افزایش سختی شبکه است. منبع: BitInfoCharts

هوش مصنوعی، محاسبات با عملکرد بالا (HPC)، چشم‌انداز استخراج بیت‌کوین را بازآفرینی می‌کنند

ماینرهای بیت‌ کوین که به‌صورت عمومی معامله می‌شوند، دیگر خود را صرفاً به‌عنوان شرکت‌های بیت‌کوینی معرفی نمی‌کنند. آن‌ها به‌طور فزاینده‌ای کسب‌وکار خود را به‌عنوان ارائه‌دهندگان زیرساخت دیجیتال توصیف می‌کنند: رویکردی گسترده‌تر برای کسب درآمد از برق، املاک و توانمندی‌های مرکز داده، فراتر از پاداش بلاک.

یکی از اولین شرکت‌هایی که در این مسیر گام برداشت، HIVE Digital Technologies بود. این شرکت از سال ۲۰۲۲ بخشی از کسب‌وکار خود را به سمت محاسبات با توان بالا (HPC) سوق داد و در سال بعد نیز درآمد مرتبط با HPC را گزارش کرد. در آن زمان، این استراتژی در صنعتی که همچنان به‌طور عمده بر افزایش هش‌ریت متمرکز بود، کاملاً چشمگیر بود.

از آن زمان، شمار فزاینده‌ای از شرکت‌های ماینینگ عمومی نیز همین مسیر را در پیش گرفته‌اند. آن‌ها یا بخشی از زیرساخت خود را به کاربری‌های مبتنی بر کارت گرافیک (GPU) مرتبط با هوش مصنوعی و HPC اختصاص داده‌اند یا برنامه‌هایی برای این کار اعلام کرده‌اند. از جمله این شرکت‌ها می‌توان به Core Scientific، MARA Holdings، Hut 8، Riot Platforms، TeraWulf و IREN اشاره کرد.

مقیاس و نحوه اجرای این پروژه‌ها بسیار متنوع است، اما در مجموع، آن‌ها نشانه‌ای از یک تغییر گسترده‌تر در کل صنعت ماینینگ هستند. با کاهش حاشیه‌های سود و افزایش رقابت، ماینرها اکنون به هوش مصنوعی و خدمات پردازشی به‌عنوان راهی برای تثبیت جریان نقدی نگاه می‌کنند، نه‌فقط تکیه بر پاداش بلاک.

انتظار می‌رود این تغییر مسیر تا سال ۲۰۲۶ نیز ادامه یابد. این روند بر پایه موج ادغامی بنا شده است که در سال ۲۰۲۴ توسط شرکت سرمایه‌گذاری دارایی دیجیتال Galaxy شناسایی شد. این شرکت به افزایش موج ادغام‌ها و خریدهای شرکت‌های ماینینگ اشاره کرده بود.

سهام شرکت‌های ماینینگ بیت ‌کوین: ریسک نوسان و رقیق‌سازی

ماینرهای بیت ‌کوین فعال در بازارهای عمومی، نقش برجسته‌ای در بازار ارز دیجیتال ایفا می‌کنند: نه‌تنها از طریق تأمین امنیت شبکه، بلکه با تبدیل شدن به برخی از بزرگ‌ترین دارندگان شرکتی بیت‌ کوین. در سال‌های اخیر، بسیاری از این شرکت‌ها فراتر از مدل صرفاً عملیاتی حرکت کرده‌اند و بیت ‌کوین را به‌عنوان دارایی راهبردی در ترازنامه خود نگه می‌دارند.

طبق گزارشات در ژانویه، شمار فزاینده‌ای از ماینرها با الگوبرداری از استراتژی مایکل سیلور در شرکت Strategy، رویکرد خزانه‌داری محتاطانه‌تری در پیش گرفته‌اند و بخشی از بیت ‌کوین استخراج‌شده خود را نگه داشته‌اند.

تا پایان سال، ماینرهایی چون MARA Holdings، Riot Platforms، Hut 8 و CleanSpark همگی در میان ۱۰ شرکت اول از نظر بیشترین میزان بیت ‌کوین نگهداری‌شده قرار داشتند.

بیشتر بدانید: داشتن یک بیت کوین در سال ۲۰۲۵ چقدر خاص است؟

با این حال، این میزان از در معرض قرار گرفتن (Exposure) به بیت ‌کوین، ریسک نوسان‌پذیری را نیز افزایش می‌دهد. زمانی که قیمت بیت‌ کوین نوسان دارد، شرکت‌هایی که خزانه‌های بیت‌کوین بالایی دارند، نوسانات شدیدتری در ترازنامه خود تجربه می‌کنند مشابه شرکت‌های دیگری که دارایی‌های دیجیتال در ترازنامه نگهداری می‌کنند و در دوره‌های نزولی بازار تحت فشار بوده‌اند.

علاوه بر این، سهام شرکت‌های ماینینگ دائماً با ریسک رقیق‌سازی (Dilution Risk) مواجه‌اند. این کسب‌وکار نیازمند سرمایه‌گذاری مستمر در زمینه سخت‌افزار ASIC، گسترش مراکز داده و پرداخت بدهی‌ها در دوران رکودی است.

زمانی که جریان نقد عملیاتی (Operating Cash Flow) کاهش می‌یابد، ماینرها اغلب به جذب مالی بر پایه سهام از جمله برنامه‌های فروش سهام لحظه‌ای (ATM) و عرضه‌های ثانویه‌ی سهام متوسل می‌شوند.

فعالیت‌های اخیر تأمین مالی بیانگر افزایش این روند هستند. چندین ماینر از جمله TeraWulf و IREN به بازارهای بدهی و اوراق قابل تبدیل (Convertible Notes) روی آورده‌اند تا ترازنامه خود را تقویت کرده و پروژه‌های گسترش خود را تأمین مالی کنند.

در سطح کل صنعت، شرکت‌های استخراج بیت ‌کوین تنها در سه‌ماهه سوم سال، میلیاردها دلار از طریق وام‌ها و اوراق قابل تبدیل جذب کرده‌اند ادامه‌ای بر الگوی تأمین مالی‌ای که در سال ۲۰۲۴ شتاب گرفته بود.

با نگاه به آینده و سال ۲۰۲۶، ریسک رقیق‌سازی همچنان یک نگرانی کلیدی برای سرمایه‌گذاران خواهد بود، به‌ویژه اگر حاشیه سود ماینینگ پایین باقی بماند و بیت‌کوین وارد بازار نزولی شود.

اپراتورهایی که نقطه سر‌به‌سر (Break-Even Cost) بالاتری دارند و برنامه‌های گسترش تهاجمی‌تری را دنبال می‌کنند، احتمالاً به تأمین مالی بر پایه سهام وابسته خواهند ماند، در حالی که آن‌هایی که هزینه سر‌به‌سر پایین‌تر و ترازنامه قوی‌تری دارند، می‌توانند از رقیق‌سازی سهام جلوگیری کرده و ارزش سهام‌داران را حفظ کنند، به‌ویژه در مراحل بعدی این چرخه.

رقیق‌سازی سهام یعنی کاهش درصد مالکیت یک سهام‌دار از کل شرکت، معمولاً به خاطر انتشار سهام جدید.