خاور میانه پیشتاز تولید و صادرات خرما| رشد ۶ درصدی بازار جهانی خرما تا ۲۰۳۳

بازار؛ گروه کشاورزی: بازار میوه خرما بخش وسیعی از تجارت کشاورزی جهانی است که در کشت، فرآوری و جایگزینی میوه ‌های شیرین خرما از درخت نخل خرما متمرکز است. خرما که عمدتاً در مناطق خشکی مانند خاورمیانه، شمال آفریقا و بخش ‌هایی از جنوب آسیا رشد می‌ کند، سال‌ها یک غذای اصلی و کالای فرهنگی بوده است. در دهه ‌های اخیر، تقاضای جهانی برای خرما به دلیل افزایش آگاهی از خواص غذایی آن، از جمله فیبر بالا، قندهای طبیعی و مواد معدنی ضروری، افزایش یافته است. تولیدکنندگان بزرگی مانند «مصر، عربستان سعودی، ایران و امارات متحده عربی» بر بازار تسلط دارند، در حالی که کشورهایی مانند هند، اندونزی، ایالات متحده و کشورهای اروپایی وارد کنندگان اصلی آن هستند.

ارزش بازار جهانی میوه خرما در سال ۲۰۲۵ از ۳۱میلیارد دلار عبور کرد

با توسعه روندهای مصرف‌ کنندگان آگاه به سلامت، بازار میوه خرما به سمت محصولات ارگانیک و با قیمت مناسب مانند شربت، خمیر و شکلات خرما گسترش می‌یابد. علاوه بر این، پیشرفت در بسته ‌بندی، لجستیک زنجیره سرد و پلتفرم‌ های تجارت الکترونیک، دسترسی و دسترسی جهانی را تحت تأثیر قرار می‌ دهند. در نتیجه، بازار میوه خرما همچنان قابلیت افزایش قوی را در بازارهای سنتی و رو به رشد نشان می ‌دهد. به نحوی که طبق آمار business research insights اندازه بازار جهانی میوه خرما در سال ۲۰۲۵ به ارزش ۳۱.۰۳میلیارد دلار برآورد شده است.

انتظار می‌ رود بازار جهانی خرما از سال ۲۰۲۵ تا سال ۲۰۳۳ با ثبت نرخ رشد سالانه حدود ۶درصد به ۴۹.۴۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۳۳ برسد

نکته جالب توجه اینکه یکی از جدیدترین روندهای کلیدی در بازار میوه خرما، افزایش وعده‌ های غذایی هدفمند مبتنی بر خرما و شیرین ‌کننده‌ های گیاهی است. تولیدکنندگان به طور فزاینده‌ ای از مشخصات غذایی خرما که سرشار از فیبر، پتاسیم، آنتی ‌اکسیدان‌ها و قندهای گیاهی است، برای ایجاد شکلات‌ های انرژی ‌زا، شربت‌ های خرما، خمیرها، پودرها یا حتی چاشنی ‌ها استفاده می ‌کنند. این محصولات به تقاضای رو به رشد مصرف ‌کنندگان برای گزینه‌ های آسان برچسب‌ گذاری، مغذی در میان وعده‌ ها و نوشیدنی ‌ها پاسخ می‌ دهند. به همین واسطه است که طبق تحقیقات صورت گرفته، انتظار می ‌ر ود این بازار تا سال ۲۰۳۳ به ۴۹.۴۲ میلیارد دلار برسد. به عبارت دیگر نرخ رشد مرکب سالانه ۵.۹۹ درصد را بین سالهای ۲۰۲۵ تا ۲۰۳۳ پیش بینی می شود.

از سوی دیگر لازم به ذکر است که طبق آمارهای جهانی در بحث واردات میوه خرما نیز اتجادیه اروپا در صدر قرار دارد در حالی که اصولا کشورهای همچون هند، مراکش، امارات متحده عربی و همچنین فرانسه در حوزه واردات خرما هر سال چزو برترین واردکنندگان این محصول باغی قرار می گیرند.

ضایعات بالای پس از برداشت و زیرساخت ‌های محدود زنجیره سرد، رشد بازار را محدود می‌کند

به گفته کارشناسان یکی از شرایط دشوار اصلی که مانع رشد بازار میوه خرما می ‌شود، میزان بالای ضایعات پس از برداشت است که عمدتاً به دلیل ناکافی بودن زیرساخت‌ های سردخانه و حمل و نقل است. خرما، به ویژه در شکل تازه، بسیار فاسدشدنی است و برای سالم ماندن در طول انبار و محموله به شرایط دمایی و رطوبتی خاصی نیاز دارد. در بسیاری از مناطق تولید، به ویژه در بخش ‌هایی از آفریقا، آسیای جنوبی و خاورمیانه، فقدان سیستم‌ های زنجیره ‌ای پیشرفته وجود دارد که منجر به فساد، تخریب عالی و ضررهای مالی می ‌شود. علاوه بر این، شیوه‌ های نادرست حمل و نقل و دسترسی محدود به فناوری بسته‌ بندی مدرن، به کاهش ماندگاری و افزایش ضایعات کمک می‌کند. این مشکلات نه تنها بر سودآوری تولیدکنندگان و صادرکنندگان تأثیر می‌ گذارد، بلکه رقابت جهانی محصولات خرما را نیز محدود می‌ کند. بدون سرمایه ‌گذاری زیاد در فناوری و لجستیک پس از برداشت، تولیدکنندگان ممکن است برای برآورده کردن تقاضای رو به رشد جهانی و استانداردهای سختگیرانه واردات در بازارهای پیشرفته نیز تلاش کنند.

آسیا نقش محوری در بازار خرما دارد، به طور کلی به این دلیل که در برخی از بزرگترین کشورهای تولیدکننده خرما، از جمله ایران، عربستان سعودی و پاکستان، داخلی است و این کشورها به طور گسترده در عرضه بین‌ المللی خرما مشارکت دارند به نحوی که آسیا را به یک شریک اصلی در تولید و صادرات تبدیل کرده اند

اروپا جایگاه بزرگی در بازار بین ‌المللی خرما دارد که بخش عمده ‌ای از آن به دلیل افزایش توجه مصرف‌ کنندگان به سلامت و تندرستی است. افزایش تقاضا برای غذاهای طبیعی و سرشار از مواد مغذی، خرما را در سراسر کشورهای اروپایی، به ویژه در اروپای غربی و جنوبی، مشهور کرده است.

با این وجود آسیا نقش محوری در بازار خرما دارد، به طور کلی به این دلیل که در برخی از بزرگترین کشورهای تولیدکننده خرما، از جمله ایران، عربستان سعودی و پاکستان، داخلی است. این کشورها به طور گسترده در عرضه بین‌ المللی خرما مشارکت دارند و آسیا را به یک شریک اصلی در تولید و صادرات تبدیل می ‌کنند. آب و هوای خشک و نیمه‌ خشک مطلوب این منطقه به کشت گسترده نخل خرما کمک می‌ کند. فراتر از تولید، آسیا شاهد افزایش مصرف داخلی است که ناشی از افزایش آگاهی بهداشتی و افزایش درآمد قابل تصرف است. کشورهایی مانند هند و چین تقاضای فزاینده ‌ای برای خرما به عنوان میان وعده‌ های مغذی و عناصری در غذاهای سنتی و مدرن دارند. افزایش جمعیت عمدتاً به مزایای سلامتی خرما، از جمله شیرینی گیاهی، محتوای فیبر بالا و ویتامین ‌های ضروری آن، جذب می‌ شود. علاوه بر این، پیشرفت در زنجیره لجستیک و فناوری فرآوری در آسیا به تولیدکنندگان کمک می‌ کند تا به بازارهای گسترده ‌تری در داخل و خارج از کشور دست یابند. این عوامل در کنار ابتکارات دولتی که از کشاورزی و صادرات حمایت می‌ کنند، موقعیت غالب آسیا را در بازار بین ‌المللی خرما تثبیت می‌ کنند.