چرا بیمه کارگران ساختمانی قطع می‌ شود؟

مسئله‌ عدم رسیدگی به مطالبات کارگران ساختمانی و مهجور واقع شدن نظرات فعالان انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی، موضوع جدیدی در حوزه روابط کار و تامین اجتماعی نیست. سال‌هاست که کارگران این بخش به ویژه پس از همه‌گیری بیماری کرونا، درگیر این چالش هستند که هر لحظه باید منتظر قطع شدن بیمه خود در اثر بازرسی‌ها و شبه‌بازرسی‌های ناکارآمد یا عدم بررسی دوباره بازرسی ناقص سازمان تامین اجتماعی باشند. 

در این میان یکی از موضوعات جدیدی که شاغلین حوزه کار ساختمانی با آن مواجه شدند، مشکل‌ عدم وصل شدن دوباره یا حتی‌ عدم شناسایی بیمه شده جدید کارگر ساختمانی باوجود احراز افراد توسط سازمان تامین اجتماعی به عنوان کارگر ساختمانی است. به این معنا که نفرات قابل توجهی حتی توسط بازرسان سازمان تامین اجتماعی مورد شناسایی قرار می‌گیرند اما تحت هیچ شرایطی به لیست بیمه این سازمان برنگشته و یا اضافه نخواهند شد و همین موضوع باعث نارضایتی بیشتر کارگران ساختمانی شده است. 

کارگرانی که پس از بازرسی نیز به لیست بیمه سازمان برنمی‌گردند!

مهدی باقری (عضو کانون انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی استان تهران) در این زمینه با اشاره به حذف بسیاری از افراد از لیست بیمه می‌گوید: یکی از پدیده‌های جدیدی که در ماه‌های اخیر با آن در ارتباط با سازمان تامین اجتماعی به ویژه در استان تهران و شهرهای نزدیک به کلانشهر تهران بزرگ با آن مواجه هستیم این است که بازرسان تامین اجتماعی مواردی را به‌عنوان کارگر ساختمانی شناسایی و احراز کرده‌اند، اما پس از گذشت ماه‌ها، این افراد در لیست بیمه‌شدگان این سازمان گنجانده نشده و همچنان بلاتکلیف هستند. 

وی با اشاره به اینکه برخی بیمه‌شدگان سابق که در جریان بازرسی‌های مجدد قرار بوده به لیست بیمه شده برگشته و دوباره بیمه برای آنان رد شود، ماه‌ها و گاه بیش از یکسال است که بلاتکلیف هستند، گفت: حتی آن دسته از بیمه‌شدگانی که بخاطر بازرسی‌های نادرست سازمان تامین اجتماعی مدت‌های طولانی دچار مشکل قطعی بیمه و اخراج از لیست بیمه‌شدگان سازمان هستند، اکنون باوجود درخواست بازرسی اصلاحی و بازرسی دوباره بازرسان سازمان تامین اجتماعی و احراز هویت کارگری ساختمانی‌شان، باز هم به لیست‌ها باز نگشتند. 

باقری تصریح کرد: برای مثال ما بیشترین ترافیک را در درخواست بیمه در میان کارگران ساختمانی داریم اما فقط کارگران صنایع بیمه می‌شوند. اما در مقابل از هر ۱۰ کارگر ساختمانی متقاضی اتصال مجدد به لیست‌های بیمه، پس از چندین ماه تعلل تنها یک نفر بیمه برایش متصل می‌شود.

تداوم روند قطعی‌های مکرر

البته این تنها معضل این بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی نیست؛ تشدید قطعی‌های مکرر بیمه کارگران ساختمانی علیرغم تکذیب‌های متعدد سازمان تامین اجتماعی ادامه دارد. 

محمدرضا داوری (رئیس هیات مدیره کانون انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی خراسان رضوی) در این ارتباط می‌گوید: از سال ۱۳۸۹ بیمه کارگران ساختمانی شروع شد و در سال ۱۳۹۹ این روند متوقف شد. نه تنها پس از این تاریخ در جریان همه‌گیری کرونا، کارگری بیمه نشده بلکه روند روبه رشد قطع بیمه کارگران ساختمانی به شکل غیرمنطقی افزوده شده است. استدلال ما در برابر سازمان تامین اجتماعی که شرایط را عادی جلوه می‌دهد این است که روند قطعی بیمه‌ها دقیقا پس از آن سال شروع شد و اگر مسئله عادی بود، از سال‌های قبلش نیز شروع می‌شد. 

وی با اشاره به ۸۰۰ هزار بیمه شده کارگر ساختمانی در کل کشور گفت: ۳۰۰ هزار کارگر ساختمانی در فاصله این ۴ سال از لیست بیمه‌شدگان سازمان تامین اجتماعی قطع شده که برخی استان‌ها سهم بیشتری داشتند. یکی از این استان‌های پر قطعی، استان خراسان رضوی و شهر مشهد است که کارگران ساختمانی زیادی دارد. 

داوری ادامه داد: تمام استان‌ها مشکل بیمه‌ای دارند اما سازمان تامین اجتماعی در خراسان رضوی به شکل مضاعف و ویژه‌ای با پاسخ‌های سربالا، اقدام به قطع بیمه کارگران ساختمانی کرده است. در خراسان رضوی ۱۲ هزار نفر طی مدت کوتاهی قطعی بیمه داشتیم. با پیگیری‌هایی که از سازمان تامین اجتماعی صورت گرفت، قول دادند که سهمیه‌ای برای بازگرداندن برخی از آن‌ها اختصاص یابد که سهمیه آن‌ها بسیار ناچیز است! همان سهمیه نیز با تعلل فراوان در حال اختصاص است. هنوز قول‌هایی داده می‌شود اما امیدواریم در این دولت که نام وفاق را برخود گذاشته، اتفاق و تغییر محسوسی رخ دهد و صدای ما شنیده شود. 

بدون تشکل مرکزی امیدی به تغییر روند ضد منافع کارگران ساختمانی نداریم

البته بسیاری از کارگران ساختمانی ریشه خلف وعده‌های وزارت کار و سازمان تامین اجتماعی در زمینه بازگرداندن کارگرانِ به‌ناحق جدا شده از لیست‌های بیمه سازمان تامین اجتماعی را فقدان تشکل مرکزی آن‌ها وعدم پذیرش تاییدیه انتخابات آن می‌دانند. 

در این رابطه، هادی کریمی (رئیس انجمن صنفی کارگران ساختمانی رودهن و بازرس کانون انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی استان تهران) نیز می‌گوید: ریشه بسیاری از مشکلات ما کارگران ساختمانی که دچار مشکل‌عدم انتقال مجدد به لیست بیمه‌شدگان سازمان و بسیاری مشکلات دیگر مانند قطعی‌های بی‌دلیل و بازرسی‌های غیرمنطقی و موارد دیگر می‌شویم، فقدان تشکل مرکزی کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی وعدم پذیرش تاییدیه آن توسط معاونت روابط کار وزارتخانه پس از دو سال است. 

وی افزود: در مسائل جزئی و موارد متعددی که کارگران ساختمانی مشکل دارند، همواره کانون عالی موضوعات را حل می‌کرد اما معاونت روابط کار قبلی برای مبسوط الید کردن کارفرما و دولت عملاً پرهای پرواز تشکل کارگری قدرتمند مربوطه را عامدانه چید تا باعدم ثبت گواهی تاییدیه انتخابات انجمن‌های کارگران ساختمانی کشوری و منحل نکردن و ثبت نکردن و بلاتکلیف گذاشتن آن، مطامع عده‌ای پیش برود. ما فعلا بدون تشکل مرکزی تقریبا صدایی نداریم. 

کریمی در پایان هشدار داد: ما از دولت جدید انتظار داشتیم که خود پیش قدم شود و معاونت روابط کار جدید صدای ما را بشنود. فعلا تلاش‌هایی برای ارتباط و قبول موضوع و پذیرش حل مسئله از سوی وزارت کار هدف ماست اما اگر انتخابات این کانون را تعیین تکلیف نکنند و یا آن را تایید و یا برای تشکیل مجدد منحل نکنند، ما ناگزیر به اعتراض هستیم. کارگران ساختمانی از خود صبر بسیاری نشان دادند و تحمل اغلب این کارگران و صبوری آنان تمام شده است و راهی جز رساندن صدای خود از این طریق نداریم.

با این اوصاف به نظر می‌رسد باتوجه به تاکید معاون روابط کار جدید وزارت کار بر اصل سه جانبه گرایی و استقلال تشکل‌های کارگری از تصمیمات و نظرات و سلایق دولت، کارگران ساختمانی بتوانند بارقه امیدی داشته باشند و این منوط به واکنش صحیح این معاونت است.