مقایسه حقوق کارگران ایرانی با آفریقایی

پیش از این واژه «فقر آفریقایی» در مقالات بسیاری از اقتصاددانان تکرار شده بود و نسبت به خطر عبور از این خط فرضی اقتصادی هشدار داده بودند. پرسش این است که آیا کشور در حال حاضر از این خط عبور نکرده است؟ وضعیت معیشت مردمان بسیاری از کشورهای آفریقایی تا چه حد نسبت به میلیون‌ها کارگر، کارمند و بازنشسته ایرانی متفاوت است؟ 

همزمان با اعتراض برخی کسبه بازار تهران و اعتراضات بازنشستگان در شهرهای مختلف به دلیل وخیم‌تر شدن وضعیت معیشتی، بانک مرکزی پس از حدود ۲۱ ماه وقفه، انتشار آمار تورم را از سر گرفت، این نهاد مدعی شد که تورم مصرف کننده در پایین‌ترین سطح از اواسط سال ۱۳۹۹ قرار گرفته است.

بر اساس این گزارش، تورم دوازده‌ماهه با کاهشی محسوس به ۳۶.۳ نزول یافته است، علاوه بر اینکه آمارهای این نهاد با آمار تورمی مرکز آمار قریب ۳.۸ درصد اختلاف دارد، برخی صاحب‌نظران این آمار را «گمراه کننده» و مغایر با واقعیت‌های اقتصادی فعلی کشور دانسته‌اند، به ویژه که با عبور دلار از کانال ۸۰ هزار تومان، قیمت بسیاری از کالاها و خدمات در جامعه به شکل محسوسی افزایش یافته و قدرت خرید همواره کاهنده اقشار کم‌درآمد بار دیگر در معرض تهدید جدی قرار گرفته است. 

فقر آفریقایی

پیش از این واژه «فقر آفریقایی» در مقالات بسیاری از اقتصاددانان تکرار شده بود و نسبت به خطر عبور از این خط فرضی اقتصادی هشدار داده بودند. پرسش این است که آیا کشور در حال حاضر از این خط عبور نکرده است؟ وضعیت معیشت مردمان بسیاری از کشورهای آفریقایی تا چه حد نسبت به میلیون‌ها کارگر، کارمند و بازنشسته ایرانی متفاوت است؟ 

در ایران میزان حقوق در سال ۱۴۰۳ بر اساس تصمیم شورای عالی کار، برابر با ۱۱ میلیون و ۱۰۷ هزار و ۷۸۷ تومان تعیین شد. همچنین دستمزد روزانه ۲۳۸ هزار و ۸۷۲ تومان در نظر گرفته شده است. معمولاً در بازار کار رقمی ما بین ۱۲ تا ۱۵ میلیون تومان به کارگران و کارمندان پرداخت می‌شود که با احتساب میانگین نرخ دلار و نوسانات نرخ ارز تقریباً برابر با ماهیانه ۱۴۹ دلار تا ۱۸۶ دلار است. 

مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی نیز حداقل حقوق یک فرد بازنشسته دارای همسر و یک فرزند تحت پوشش را ۱۰ میلیون و ۹۰ هزار تومان اعلام کرد. کارکنان دولت به صورت میانگین چند ده دلاری بیش از این حقوق دریافت می‌کنند. 

مراکش و آفریقای جنوبی

کشور آفریقایی مراکش یا مغرب با منابع معدنی و نفتی بسیار کمتر و غیرقابل مقایسه با ثروت ایران در شمال آفریقا قرار گرفته است. بر اساس آمارهای موسسه ستاتیستا (statista) حقوق‌بگیران کشور مراکش در سال ۲۰۲۴ با میانگین ۲۰۳۰ دلار در ماه بالاترین میانگین حقوق دریافتی در قاره آفریقا را به خود اختصاص داده‌اند. این مقدار حداقل ۱۰ برابر بیش از دریافتی حقوق بگیران ایرانی محسوب می‌شود. 

کشور آفریقای جنوبی نیز علی‌رغم درگیری با مشکلاتی همچون جرم و جنایت فزاینده و بیماری ایدز، در سایه دمکراسی که نلسون ماندلا برای این کشور به ارمغان آورد و روابط اقتصادی گسترده بین المللی، متوسط حقوق ۲۰۲۶ دلار را در سال ۲۰۲۴ ثبت کرد. به نوشته سایت بیزینس تک متوسط ​​درآمد ماهانه پرداختی به حقوق بگیران در این کشور در سه ماهه سوم سال ۲۰۲۴ به میزان ۲.۶ درصد در سه ماهه سوم رشد کرد و از ۲۷۵۱۱ روپیه در سه ماهه دوم به ۲۸۲۲۰ ریال افزایش یافت. 

سبزی فروش تونسی

محمد بوعزیزی سبزی فروش تونسی بود که بر اساس گزارشات بین المللی متوسط درآمد ماهیانه‌اش قریب ۱۴۰ دلار بود، در سال ۲۰۱۱ در اعتراض به فقر و وضع معیشت خود اقدام به خودسوزی کرد، عملی که جرقه آغازین انقلابی بود که به دیکتاتوری ۲۳ساله زین العابدین بن علی در این کشور پایان داد، به نوشته موسسه ساتیسا کشور تونس در سال ۲۰۲۴ متوسط دریافتی ماهیانه ۱۳۴۸ دلار را برای حقوق بگیران در این کشور ثبت کرد. این مقدار تقریباً ۹ برابر حقوق مصوب وزارت کار در ایران است. 

متوسط حقوق ماهیانه کارکنان در ۲۰۲۴ در کشورهای؛ کنیا ۱۲۹۱ دلار، الجزایر ۱۲۷۳ دلار، نامیبیا ۱۱۶۸ دلار، بوتسوانا ۱۰۰۰ دلار، نیجر ۸۱۴ دلار، غنا ۷۴۸ دلار و اوگاندا ۷۳۸ دلار اعلام شده است. 

در همه این کشورهای آفریقایی متوسط حقوق حداقل چند برابر کشور ثروتمند و غنی از منابع طبیعی ایران است. 

فرزین رئیس بانک مرکزی اخیرا دلیل رشد فزاینده نرخ دلار را یک کانال تلگرامی در آمریکا عنوان کرده بود. گفته‌ای که با واکنش منفی بسیاری از اهالی اقتصاد مواجه شد. 

حسن روحانی رئیس جمهور اخیراً در پاسخ به ادعاهای مشابه اظهار کرد: «تا تحریم برداشته نشود، تا اف‌ای تی اف اجرا و راوبط بانکی با دنیا برقرار نشود، هیچ مشکلی حل نمی‌شود، چه پزشکیان باشد چه هر رئیس جمهور دیگری»