خروج ایران از لیست سیاه FATF یک شرط دارد

کامران ندری، اقتصاددان کشور، در گفت‌وگویی با اشاره به تفاوت شرایط فعلی با دوران دولت حسن روحانی، اظهار داشت: برخی انتظار دارند که با تصویب قانون CFT، ایران فوراً از لیست سیاه FATF خارج شود، در حالی که چنین تصوری منطقی نیست. این قانون تازه در مجمع تصویب شده و حتی به جلسه آخر FATF نرسیده است. ضمن اینکه شرایط بین‌المللی نیز سخت‌تر شده و مکانیسم ماشه فعال شده است.

وی توضیح داد: در گذشته، FATF از ایران خواسته بود ۴۲ اقدام مشخص را انجام دهد که در زمان وزارت علی طیب‌نیا در دولت روحانی، ایران قول همکاری داد و موقتاً از لیست سیاه خارج شد. اما به دلیل مخالفت‌های داخلی، برخی اقدامات مانند تصویب پالرمو و CFT انجام نشد و ایران دوباره به لیست سیاه بازگشت. اکنون با تصویب این دو قانون، تنها بخشی از تعهدات گذشته احیا شده و دولت باید گزارش‌های تکمیلی به FATF ارائه دهد.

تحریم‌های سازمان ملل؛ مانع جدید در مسیر تعامل با FATF

ندری با اشاره به تفاوت شرایط امروز با گذشته گفت: در زمان طیب‌نیا، برجام تصویب شده بود و آمریکا هنوز از آن خارج نشده بود. اما اکنون نه‌تنها برجام پایان یافته، بلکه مکانیسم ماشه فعال شده و تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران احیا شده‌اند. این تحریم‌ها برای FATF اهمیت دارد و برخلاف تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا، قابل اجرا هستند.

او افزود: کسانی که با الزامات FATF مخالفت کردند، اکنون نباید از ماندن ایران در لیست سیاه گله‌مند باشند. بخش عمده‌ای از الزامات مانند CFT و پالرمو با تحفظ پذیرفته شده‌اند و انتظار دریافت امتیاز بالا با حداقل همکاری، در شرایطی که ایران از نظر اقتصادی، سیاسی و منطقه‌ای در موضع ضعیف‌تری قرار دارد، واقع‌بینانه نیست.

ندری تأکید کرد: حتی اگر ایران تمام اقدامات توافق‌شده در زمان طیب‌نیا را اجرا کند، بعید است که از لیست سیاه خارج شود. احتمالاً FATF خواسته‌های جدیدی مطرح خواهد کرد، چرا که شرایط بین‌المللی تغییر کرده و تحریم‌های سازمان ملل به‌طور مستقیم بر مراودات بانکی ایران اثرگذار هستند.

دیپلماسی؛ تنها راه باقی‌مانده برای خروج از بن‌بست

این اقتصاددان خاطرنشان کرد: FATF ممکن است از ایران بخواهد اطلاعاتی در راستای تحریم‌های سازمان ملل ارائه دهد تا از سلامت نقل‌وانتقالات بانکی مطمئن شود. اگر این خواسته‌ها نادیده گرفته شوند، به معنای بی‌توجهی FATF به تحریم‌های سازمان ملل خواهد بود که بعید به نظر می‌رسد، زیرا کشورهای اروپایی و آمریکا در این نهاد حضور دارند.

ندری در پایان گفت: باید بپذیریم که شرایط امروز بسیار سخت‌تر از گذشته است و خروج از لیست سیاه نیازمند اقدامات فراتر از توافقات قبلی است. با این حال، دیپلماسی همچنان می‌تواند راه‌گشا باشد و مسیر تعامل را هموار کند.