نام کاربری یا نشانی ایمیل
رمز عبور
لطفا پاسخ را به عدد انگلیسی وارد کنید:
مرا به خاطر بسپار
حوزههای علمیه با پای فشردن بر تفکر حکومت اسلامی و ضرورت برقراری عدالت اجتماعی، رویکردی تازه در زمینهی فقه سیاسی و اجتماعی ایجاد کردند و توانستند جرقههای تغییر را در دلهای مردم روشن کنند.
به گزارش خبرنگار مهر، حوزه علمیه، انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی پیوند مستحکمی با یکدیگر دارند.حوزههای علمیه بهعنوان مراکز آموزشی و پژوهشی در دنیای اسلام، نقشی کلیدی در حفظ، ترویج و توسعه معارف اسلامی دارند. نقش حوزههای علمیه و فقه در احیای تمدن اسلامی بسیار حائز اهمیت است. آنچه در ادامه میخوانید بررسی «نقش حوزههای علمیه در انقلاب اسلامی» است که توسط محمدرضا آتشین صدف به نگارش آمده است:
حوزههای علمیه همواره نهاد مرکزی دینداری و فرهنگ اسلامی در ایران اسلامی بوده و پیوسته نقشی کلیدی در تحولات اجتماعی و تاریخی کشور داشتهاند؛ به ویژه در صدسالهی اخیر؛ زیرا انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷، رویداد شگرفی بود که دگرگونی بنیادینی در ساختارهای سیاسی کشور ایجاد کرد و بستری شد برای نقشآفرینیهای گستردهتر و اثرگذاریهای ژرفتر این نهاد مقدس. در ادامه برخی از خدمات حوزههای علمیه به انقلاب اسلامی را به اجمال واکاوی میکنیم. این خدمات را در چند زمینه میتوان برشمرد:
هدایت فکری و سیاسی
حوزههای علمیه با ارائهی تبیینی ناب و فراگیر از آموزههای دینی و همچنین نقد پیوستهی شرایط سیاسی و اجتماعی، توانستند به شیوهای شگرف در شکلگیری انقلاب اسلامی مؤثر باشند. شخصیت برجستهای چون امام خمینی (ره) و نیز شاگردان برجستهاش مانند شهید بهشتی، شهید مطهری، آیت الله مصباح یزدی و… از چهرههای کانونی در جلب و هدایت مردم به آرمانهای انقلاب شدند. آنان نه تنها از منظر دینی به مسائل جامعه پرداختند، با پای فشردن بر تفکر حکومت اسلامی و ضرورت برقراری عدالت اجتماعی، رویکردی تازه در زمینهی فقه سیاسی و اجتماعی ایجاد کردند. این راهبران مجاهد با آگاهی از دگرگونیهای بینالمللی و تحلیلهای دقیق اجتماعی، توانستند زمینهی مهاجرت دیگر جریانهای فکری و اجتماعی را به سمت و سوی انقلاب فراهم و در پی آن جرقههای تغییر را در دلهای مردم روشن کنند.
سازماندهی و بسیج جامعه
سازمانها و نهادهایی مانند «حزب جمهوری اسلامی»، «جامعهی مدرسین»، «جامعهی روحانیت مبارز» و… که متشکل از برجستهترین چهرههای نواندیش و جامعهاندیش بودند، نیروهای مردمی را سازماندهی و رهبری کردند. این تشکلهای مقبول و موجه با برقراری ارتباطات مستمر و گسترده با اقشار گوناگون جامعه از قبیل دانشجویان، کارگران و بازاریان، اتحادی قویای را به وجود آوردند که در پیروزی انقلاب نقش برجسته داشت. همچنین برگزاری جلسهها، تجمعها، گردهماییها در مساجد و حسینیهها و نیز حضور راهبردی در هیئتهای مذهبی ائتلافی از دیگر کنشهای پراثر آنها بود.
تبیین ایدئولوژی و تولید محتوا
حوزهی علمیه با تبیین اهداف و بایستههای انقلاب اسلامی و گسترش گفتمانهای قرآنی، حدیثی، فقهی و سیاسی در متن جامعه، به تولید محتواهای اساسی در حمایت از ایدهی انقلاب اسلامی دست زد. این تولید محتوا شامل انتشار بیانیهها، کتابها، نامهها، جزوهها، مقالات علمی و مذهبی بود که به گسترش و ژرفابخشی آگاهیهای دینی و سیاسی تودهی مردم و نیز نخبگان کمک شایانی میکرد. روحانیون و فضلای حوزههای علمیه با تولید این محتواها ضمن تحلیل مسائل جامعه و نیز نقد بنیادی حکومت پهلوی، اصول و شاخصهای انقلاب اسلامی را برای اقشار مختلف جامعه تبیین میکردند. پافشاری بر مفاهیمی بنیادی همچون دینداری، حکومت اسلامی، عدالت اجتماعی، استقلال و آزادی، منجر به جلب توجه و حمایت فراوان مردم برای مبارزه با استبداد و استعمار شد.
پیشگامی در مبارزات سیاسی
حوزههای علمیه همواره در خط مقدم مبارزات اجتماعی و سیاسی بر ضد رژیم پهلوی حاضر بودند؛ هر چند در این مسیر دشواریهای زیادی را متحمل شدند. بسیاری از آنان به خاطر فعالیتهای انقلابیشان زندانی و شکنجه شدند، عدهای به شهادت رسیدند و برخی دیگر به تبعید رفتند. تحمل این سختیها و نشان دادن این فداکاریها باعث شد تا روحانیون به نماد پایداری و عزم راسخ در برابر ستم طاغوت و حامیانش بدیل و سبب شوند تا مبارزات مردمی علیه رژیم قدرت و تابآوری بیشتری پیدا کند؛ و پایههای حکومت طاغوت روز به روز سستتر شود.
تأثیرگذاری بر سیاستگذاریهای کلان
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، فقها و فضلای حوزوی در فرآیند تصویب قوانین جدید و نیز تعیین خطوط اصلی حرکت جامعه در تمام حیطهها، از جمله سیاست، اقتصاد، سیاست خارجی و تعلیم و تربیت مشارکت فعالی داشتهاند. آنان با تکیه بر مبانی کلامی و فقهی اسلامی در تعیین سیاستها و راهبردها و شیوههای راهبری جامعه در زمینههای گوناگون نقش جایگزینناپذیری داشتهاند. این رویکرد نهتنها به شکلگیری قوانین جدید بر اساس آموزههای اسلامی یاری رساند، زمینه را برای مشارکت و نظارت بر رویههای اجرایی کشور فراهم ساخت.
تربیت کادرهای متعهد
حوزهی علمیه با تأسیس مراکز آموزشی و پژوهشی و برگزاری دورههای تخصصی، به تربیت کادرهای متعهد و متخصصی پرداخت که در استمرار اهداف انقلاب اسلامی نقش بسزایی داشتند؛ دورههای آموزشی فراوانی در رشتههای گوناگون فقه، قضا، حقوق، علوم اجتماعی و اقتصاد، سیاست. نتیجهی این کوششها تربیت نخبگان کاردانی بود که توانایی هدایت و رهبری جامعه را داشتند. بیفزاییم ارتباط پیوسته و تأثیرگذار حوزویان با دانشگاهها و دانشجویان که سبب برآمدن و بالیدن نسلی از استادان و دانشجویان مؤمن و انقلابی شد.
سخن پایانی اینکه امروز نیز چالشها و مسئولیتهای جدیدی برای حوزههای علمیه در برابر حوزههای علمیه هست؛ بنابراین این نهاد نورانی، برای همگامی با تغییرات نوظهور داخلی و جهانی باید گامهایی بلندتر بردارد تا بتواند همچنان بهعنوان مجموعهای بیجایگزین و تأثیرگذار در دگرگونیهای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی ایران نقش ویژهی خود را اجرا کند و راه رسیدن به تمدن نوین اسلامی را هموارتر کند.
رئیس سازمان تبلیغات اسلامی با حضور در ستاد مردمی اجتماع امام رضاییها از بخشهای مختلف این ستاد بازدید و با مسئولان آن دیدار و گفتوگو کرد.
مشهد – دهه کرامت، فرصت معنوی برای حضور زائران پیاده که از اقصی نقاط ایران و برخی کشورهای همسایه به سوی مشهد الرضا(ع) حرکت می کنند و این جریان روایت شور و ایمان دلدادگان ثامن الائمه(ع) است.
عباس حیدری مسئول ستاد مردمی برگزاری اجتماع امام رضاییها خبر داد که علاوه بر برگزاری اجتماع امام رضاییها در شهر بزرگ تهران، این اجتماع در شهرهای بزرگ برگزار می شود.
دبیر ستاد بزرگداشت دهه امامت و ولایت و عید غدیر بر معرفتافزایی و مردمیسازی جشنهای دهه امامت و ولایت در این دهه تاکید کرد.
Δ