رکوردشکنی تاریخی قیمت مس؛ بازار جهانی زیر فشار اختلال عرضه و تنش های ژئوپلیتیکی

بازار؛ گروه بین الملل: بازار جهانی فلزات اساسی در سال جاری میلادی شاهد یکی از پرنوسان‌ترین و در عین حال صعودی‌ترین دوره‌های خود بوده است؛ دوره‌ای که در آن، مس به‌عنوان فلز کلیدی صنایع زیرساختی، انرژی و فناوری، بار دیگر جایگاه استراتژیک خود را به رخ کشید. همزمان با تشدید اختلالات زنجیره تأمین، افزایش ریسک‌های تجاری و تغییر جهت سیاست‌های صنعتی در اقتصادهای بزرگ، قیمت مس با شتابی کم‌سابقه، مسیر صعودی خود را حفظ کرده است.

با این حال، آنچه روند اخیر بازار مس را متمایز می‌کند، تداوم رشد قیمت‌ها آن هم در شرایطی است که نشانه‌هایی از تضعیف تقاضا، به‌ ویژه در چین، مشاهده می‌شود. این پارادوکس قیمتی نشان می‌دهد که در مقطع زمانی فعلی، سمت عرضه و عوامل ژئوپلیتیکی نقش پررنگ‌تری نسبت به متغیرهای سنتی تقاضا در تعیین مسیر بازار ایفا می‌کنند؛ موضوعی که می‌تواند پیامدهای بلندمدتی برای صنایع مصرف‌کننده و سیاست‌گذاران فعال در بازار مس به همراه داشته باشد.

ثبت رکوردی تازه در بازار جهانی مس

قیمت مس روز سه‌شنبه هفته گذشته با عبور از سطح ۱۲ هزار دلار در هر تن، رکورد تاریخی جدیدی را در بازارهای جهانی به ثبت رساند و به این ترتیب، سالی استثنایی را برای این فلز صنعتی تکمیل کرد؛ سالی که با اختلالات گسترده در معادن و ناهماهنگی‌های تجاری همراه بود و مس را در مسیر بزرگ‌ترین رشد سالانه قیمت از سال ۲۰۰۹ قرار داد. این در حالیست که قیمت هر تن مس، روز جمعه به عنوان آخرین روز معاملاتی هفته جاری، به ۱۲۲۵۲ دلار افزایش یافت.

در حقیقت، این افزایش قیمت، ادامه روند صعودی قدرتمندی است که از ابتدای سال تاکنون، قیمت این فلز را نزدیک به ۴۰ درصد افزایش داده است. یکی از عوامل اصلی تقویت این روند، گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال اعمال تعرفه‌های جدید از سوی دونالد ترامپ بر واردات مس و محصولات وابسته به آن است. در طول سال جاری، افزایش واردات مس به ایالات متحده موجب شده تولیدکنندگان در سایر نقاط جهان برای تأمین عرضه وارد رقابتی فشرده شوند؛ رقابتی که عملاً به جنگ قیمتی برای دستیابی به منابع محدود منجر شده است.

تداوم رشد قیمت همزمان با ضعف تقاضای چین

همانطور که گفته شد، رالی جدید قیمت در شرایطی ادامه یافته که تقاضا در چین به عنوان کشوری که حدود نیمی از مصرف جهانی مس را به خود اختصاص می‌دهد، نشانه‌هایی از ضعف فاندامنتال بروز داده است. مس معمولاً به‌عنوان شاخصی برای سنجش سلامت بخش صنعت در نظر گرفته می‌شود؛ اما نکته مهم اینجاست که کاهش مصرف چین تاکنون نتوانسته از شتاب قیمت‌ها بکاهد.

معامله‌گران معتقدند که پیش‌دستی در اعمال تعرفه‌ها باعث شده جریان محموله‌های ارسالی به آمریکا در سطوح بالایی باقی بماند و همین موضوع، اثر کاهش تقاضای چین را تا حد زیادی خنثی کرده است.

فشار ساختاری بر عرضه؛ گلوگاه‌ جدید بازار مس

اختلال در فعالیت معادن در مناطق مختلفی از قاره آمریکا، آفریقا و آسیا، عرضه جهانی مس را محدود کرده است؛ آن هم درست در زمانی که دولت‌ها سرمایه‌گذاری در حوزه برق‌رسانی، انرژی‌های تجدیدپذیر و نوسازی شبکه‌های انتقال را افزایش داده‌اندو تمامی این بخش ها وابستگی بزیادی به مس دارند. افزون بر این، رشد تقاضا از سوی مراکز داده و زیرساخت‌های مرتبط با هوش مصنوعی نیز به افزایش انتظارات تورمی در بازار دامن زده است.

«برندان اسمیت» مدیرعامل شرکت SiTration، معتقد است جهش فعلی قیمت‌ها حاصل همزمانی اختلالات کوتاه‌مدت با چالش‌های بلندمدت در سمت عرضه است. به گفته وی، اگرچه بازار هنوز وارد کسری شدید عرضه نشده، اما با توجه به توقف تولید در برخی معادن بزرگ، ریسک‌های تعرفه‌ای و رشد تقاضای مرتبط با هوش مصنوعی، افزایش اشتیاق سرمایه‌گذاران چندان دور از انتظار نیست.

وی همچنین هشدار داده که محدودیت ظرفیت فرآوری محلی در مناطق عمده استخراج مانند آمریکای شمالی، آمریکای جنوبی و استرالیا، وابستگی بازار به پالایش خارجی را افزایش داده و مس را بیش از پیش در معرض ریسک‌های ژئوپلیتیکی قرار داده است.

چشم‌انداز بلندمدت؛ کسری پایدار در افق بازار

در افق بلندمدت، تحلیلگران نسبت به تشدید فشار ساختاری بر بازار مس هشدار می‌دهند. بر اساس گزارش «چشم‌انداز فلزات انتقالی ۲۰۲۵» بلومبرگ نیو انرژی فایننس، تقاضای مس با توجه به قرارگیری جهان در فرآیند گذار انرژی می تواند تا سال ۲۰۴۵ سه برابر شده و بازار احتمالاً از سال ۲۰۲۶ وارد کسری عرضه خواهد شد.

اختلال در تولید کشورهای بزرگی مانند شیلی، اندونزی و پرو، روند کند صدور مجوزها و ضعف در خط پروژه‌های جدید، ریسک کمبود را تشدید کرده است؛ به‌گونه‌ای که در صورت نبود سرمایه‌گذاری گسترده در معادن جدید و بازیافت، کسری بازار می‌تواند تا سال ۲۰۵۰ به ۱۹ میلیون تن برسد.

در مجموع باید گفت، آنچه امروز در بازار مس مشاهده می‌شود، صرفاً یک نوسان قیمتی کوتاه‌مدت نیست؛ بلکه نشانه‌ای از ورود این فلز استراتژیک به دوره‌ای جدید از عدم تعادل ساختاری است؛ دوره‌ای که می‌تواند پیامدهای عمیقی برای صنایع، سیاست‌گذاران و اقتصاد جهانی به همراه داشته باشد.