آب‌شیرین‌کن‌ها نجات‌بخش بوشهر در نبرد با کم‌آبی

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها؛ حامد عرب زاده: استان بوشهر با اقلیم گرم و مرطوب و میانگین بارش سالانه کمتر از ۲۵۰ میلی‌متر، سال‌هاست با بحران کمبود آب شیرین دست و پنجه نرم می‌کند.

این کمبود، نه تنها بر زندگی روزمره مردم، بلکه بر روند توسعه اقتصادی، کشاورزی و صنعتی استان نیز تأثیر مستقیم گذاشته است. در چنین شرایطی، بهره‌گیری از ظرفیت آب‌شیرین‌کن‌ها به‌عنوان یک راهکار پایدار و فناورانه، بیش از هر زمان دیگری ضروری به نظر می‌رسد.

بوشهر به دلیل موقعیت ساحلی در کرانه شمالی خلیج فارس، از یک سو به بزرگ‌ترین پهنه آبی کشور دسترسی دارد و از سوی دیگر به دلیل بافت زمین‌شناسی و آب‌وهوای گرم، منابع آب زیرزمینی و سطحی محدودی دارد.

از مجموع ۳۸۵ هزار مترمکعب آب تولیدی روزانه استان، ۱۰۳ هزار مترمکعب از طریق ۱۱ آب‌شیرین‌کن تأمین می‌شود که پاسخگوی نیاز مصرفی بیش از ۴۵۰ هزار مترمکعبی تابستان نیست کارشناس منابع آب گفت: برای تأمین پایدار آب شرب و صنعتی بوشهر، ظرفیت آب‌شیرین‌کن‌ها باید تا سال ۱۴۰۶ به بیش از ۵۰۰ هزار مترمکعب در روز برسد.

رضا کمالی اظهار داشت: از مجموع ۳۸۵ هزار مترمکعب آب تولیدی روزانه استان، ۱۰۳ هزار مترمکعب از طریق ۱۱ آب‌شیرین‌کن تأمین می‌شود که پاسخگوی نیاز مصرفی بیش از ۴۵۰ هزار مترمکعبی تابستان نیست.

وی افزود: طبق برنامه، تا سال ۱۴۰۶ حدود ۱۱۷ هزار مترمکعب به ظرفیت شیرین‌سازی افزوده می‌شود، اما با توجه به رشد جمعیت و توسعه صنایع، جهش بیشتری لازم است.

کمالی استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر را راهی برای کاهش هزینه‌ها دانست و بر مدیریت پساب شور و مشارکت بخش خصوصی در اجرای طرح‌های بزرگ تأکید کرد.

ظرفیت دریا، راه‌حل پیش‌رو

آب‌شیرین‌کن‌ها با استفاده از فناوری‌های اسمز معکوس و تقطیر چندمرحله‌ای، قادرند آب شور خلیج فارس را به آب شیرین قابل شرب تبدیل کنند. بوشهر با بیش از ۹۰۰ کیلومتر مرز ساحلی، پتانسیل بالایی برای توسعه این فناوری دارد. در حال حاضر چند واحد آب‌شیرین‌کن در شهرستان‌های بوشهر، عسلویه و کنگان فعال هستند، اما ظرفیت نصب‌شده، پاسخگوی کل نیاز استان نیست.

طبق برآورد کارشناسان، برای تأمین پایدار آب شرب و بخشی از نیاز صنعتی، بوشهر به ظرفیت عملی بیش از ۳۰۰ هزار مترمکعب آب‌شیرین‌شده در روز نیاز دارد.

کارشناس منابع آب گفت: استان بوشهر با بیش از ۹۰۰ کیلومتر نوار ساحلی و دسترسی مستقیم به خلیج فارس، ظرفیت بالایی برای توسعه آب‌شیرین‌کن‌ها دارد اما سهم فعلی آن بسیار ناچیز است.

حسین مرادی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: با توجه به رشد جمعیت، توسعه صنایع و محدودیت منابع آب شیرین، باید ظرفیت عملی آب‌شیرین‌کن‌ها در بوشهر به بیش از ۳۰۰ هزار مترمکعب در روز برسد.

وی افزود: فناوری اسمز معکوس (RO) این امکان را فراهم کرده و تجربه کشورهای حاشیه خلیج فارس نشان می‌دهد که با سرمایه‌گذاری و مدیریت درست، می‌توان امنیت آبی استان را برای سال‌های آینده تضمین کرد.

چالش‌های فنی و مدیریتی

هرچند آب‌شیرین‌کن‌ها راهکار قابل اتکایی هستند، اما اجرای گسترده آن‌ها نیازمند مدیریت دقیق و سرمایه‌گذاری کلان است. هزینه انرژی مصرفی، مدیریت پساب شور (بریکین)، و حفاظت از محیط‌زیست دریایی از مهم‌ترین دغدغه‌های فنی این طرح‌ها به شمار می‌آیند. استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر مانند خورشیدی و بادی، می‌تواند بخشی از هزینه انرژی را جبران و اثرات زیست‌محیطی را کاهش دهد.

توسعه آب‌شیرین‌کن‌ها در بوشهر باید همراه با مدیریت دقیق پساب شور باشد تا به زیست‌بوم حساس خلیج فارس آسیب وارد نشود کارشناس محیط‌زیست دریایی گفت: توسعه آب‌شیرین‌کن‌ها در بوشهر باید همراه با مدیریت دقیق پساب شور باشد تا به زیست‌بوم حساس خلیج فارس آسیب وارد نشود.

مینا شریفی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر بیان کرد: پساب شور یا بریکین اگر بدون تصفیه و مکان‌یابی مناسب به دریا بازگردد، می‌تواند به گونه‌های دریایی و تعادل شوری آب آسیب جدی برساند.

وی تأکید کرد: بهتر است از انرژی‌های تجدیدپذیر مانند خورشیدی و بادی برای تأمین برق آب‌شیرین‌کن‌ها استفاده شود تا هم هزینه‌ها کاهش یابد و هم اثرات زیست‌محیطی کمتر شود.

از امسال تا حداکثر سال ۱۴۰۶، بیش از ۱۱۷ هزار مترمکعب دیگر به ظرفیت شیرین‌سازی استان افزوده شود که این افزایش، گامی اساسی برای حل پایدار مشکل کمبود آب در شهرها و روستاهای بوشهر خواهد بود به گفته ارسلان زارع، تسریع در تکمیل پروژه‌های شیرین‌سازی آب دریا و انتقال آن به مناطق دچار کمبود، از اولویت‌های اصلی استان به شمار می‌آید.

استاندار بوشهر با ارائه گزارشی از وضعیت فعلی تولید آب در استان افزود: در حال حاضر از مجموع ۳۸۵ هزار مترمکعب آب تولیدی روزانه در بوشهر، بیش از ۱۰۳ هزار مترمکعب آن از طریق آب‌شیرین‌کن‌ها تأمین می‌شود.

وی ادامه داد: برنامه‌ریزی شده است که با فراهم شدن تسهیلات مالی، از امسال تا حداکثر سال ۱۴۰۶، بیش از ۱۱۷ هزار مترمکعب دیگر به ظرفیت شیرین‌سازی استان افزوده شود که این افزایش، گامی اساسی برای حل پایدار مشکل کمبود آب در شهرها و روستاهای بوشهر خواهد بود.

با وجود دسترسی به پهنه وسیع خلیج فارس، بوشهر هنوز تشنه است. اما تجربه موفق کشورهای حاشیه خلیج فارس در استفاده از آب‌شیرین‌کن‌ها نشان می‌دهد که با برنامه‌ریزی اصولی، این استان می‌تواند نه تنها بحران آب را پشت سر بگذارد، بلکه در تأمین پایدار آب شرب و توسعه صنایع، به الگوی ملی تبدیل شود. آینده‌ای که در آن بوشهر از سایه کم‌آبی رها شده و از ظرفیت‌های دریایی خود برای رفاه مردم و رشد اقتصادی بهره می‌برد، دست‌یافتنی است.